W ostatnim czasie, głównie za sprawą panującego Koronawirusa COVID-19 i wprowadzonych obostrzeń, wszelkie środki ochrony stały się niezwykle popularne. Niezależnie od swojej jakości, trwałości, posiadanych certyfikatów czy odpowiednich oznaczeń, zarówno maseczki ochronne jak i inne środki ochrony dostępne na polskim rynku cieszą się niesłabnącym zainteresowaniem.  

W jaki sposób w natłoku różnorodnych ofert i produktów wybrać to, co jest dla nas dobre i może skutecznie chronić nas i nasze otoczenie przed zakażeniem? Jak odróżnić kolejne produkty od siebie, gdy na pierwszy rzut oka wyglądają niemal identycznie? Czy wśród masek znajdziemy gorsze i lepsze i przede wszystkim… Czy cena idzie w parze z jakością?

Poniżej przedstawiamy najważniejsze informacje, które powinny pomóc podjąć właściwe decyzje zakupowe.

Maski chirurgiczne/medyczne

Maski medyczne są z reguły wykonane z kilku warstw włókniny np. polipropylenowej. Są bardzo wygodne i można je z łatwością dopasować do każdego kształtu i rozmiaru twarzy dzięki gumkom lub trokom, co stanowi ich niepodważalną zaletę. Dodatkowo, takie maski często posiadają charakterystyczny drucik lub klips, który umożliwia dokładne ułożenie maski na nosie. Nie zapominajmy jednak, że są to produkty jednorazowe, w związku z czym należy pamiętać o ich regularnym zmienianiu, szczególnie wtedy, gdy wewnętrzna powierzchnia materiału staje się wilgotna. Takie maski powinny być wymieniane na nowe nawet co kilkanaście minut, ponieważ mokre i ciepłe środowisko może  sprzyjać przenikaniu rozwojowi bakterii i grzybów. Każdą maskę po jej zastosowaniu należy wyrzucić do śmieci. Nie może zostać zdezynfekowana w żaden sposób.

Warto również pamiętać, że mimo swojego niezwykle szerokiego zastosowania, standardowe maski chirurgiczne/medyczne często (jeśli nie posiadają określonych oznaczeń) nie wykazują właściwości filtrujących - zatrzymują jedynie największe cząstki i ich głównym celem jest wytworzenie mechanicznej ochrony przed unoszącymi się w powietrzu cząsteczkami chorobotwórczymi. Lekarze stosują tego typu zabezpieczenie głównie w celu ochrony pacjentów przed rozsiewanymi przez siebie drobnoustrojami, szczególnie w czasie zabiegów czy operacji.

Wśród masek chirurgicznych wyróżnić można 3 typy: I, II i IIR, z których typ II R wyróżnia się największą odpornością na wilgoć i jest najczęściej wykorzystywany w szpitalach.

Maseczki materiałowe

Takie maski są ostatnio niezwykle popularne. Można je z łatwością wykonać nawet w domowych warunkach (na przykład z wykorzystaniem bawełnianych materiałów, który każdy bez problemu znajdzie w swoim gospodarstwie). W internecie i sklepach stacjonarnych można również kupić maski flizelinowe czy polipropylenowe. Warto jednak pamiętać, że takie maski, oprócz zwykłej ochrony mechanicznej, z reguły nie wykazują żadnej dodatkowej skuteczności. Wyjątek stanowią wielorazowe maski materiałowe, do wyprodukowania których wykorzystano nowoczesne materiały, takie jak np. Evolon®, który w przeciwieństwie do bawełny ogranicza wilgotność maski - z jednej strony przyjmuje bardzo dużo wilgoci, co daje poczucie komfortu, jeśli temperatura na zewnątrz jest wyższa, z drugiej zaś bardzo szybko tę wilgoć przekazuje na zewnątrz, do swoich zewnętrznych warstw, a wewnątrz materiał pozostaje suchy. 

Jeśli jednak zdecydujemy się na zakup wielorazowej maseczki wykonanej z bawełny, warto wybrać taką z certyfikatem OEKO-TEX, który zapewnia wysoką jakość zastosowanego w produkcji materiału. 

Maski wielorazowe można prać i prasować. Każdorazowo powinniśmy jednak sprawdzić jaka temperatura jest podana przez producenta jako odpowiednia. Część z nich będzie można dezynfekować w temperaturze 60 stopni (najczęściej) ale zdarzają się takie, które możemy prać nawet w 90 stopniach (co oczywiście zwiększa możliwość zabicia szkodliwych drobnoustrojów, które utrzymały się na powierzchni i między włóknami materiału).

Półmaski filtrujące

Półmaski tego typu zapewniają nam najwyższą jakość ochrony. Są jednak najdroższe z tych dostępnych na rynku i należy pamiętać, że ze względu na dokładne przyleganie do twarzy, mogą ograniczać swobodne oddychanie. Półmaski filtrujące wyróżniają się (w zależności od klasy) zdolnością filtracji i zabezpieczenia naszego organizmu przed wnikaniem bakterii i wirusów. Dodatkowo, chronią nas również przed pyłem, dymem i mgłą. System klasyfikacji masek filtrujących zakłada podział na trzy klasy FFP1, FFP2 i FFP3, przy czym maska z klasą FFP3 wykazuje największe możliwości filtrujące i najwyższą skuteczność.

Klasa FFP1

Takie półmaski zapewniają ochronę przed drobnoustrojami, które są nietoksyczne. Dodatkowo, ograniczają wdychanie nieprzyjemnych zapachów. Producenci półmasek FFP1 podkreślają, że aby zapewnić skuteczność filtrującą całkowity przeciek wewnętrzny (czyli powietrze, które dostaje się do naszego organizmu np. przez szparki i niedokładne przyleganie do twarzy) nie może przekroczyć 25%. Takie maski ochronne filtrują co najmniej 80% cząsteczek znajdujących się w powietrzu do wielkości 0,6 μm. Są szeroko stosowane w przemyśle budowlanym, ale także spożywczym.

Klasa FFP2

Półmaski tego typu zapewniają jeszcze wyższą ochronę. Ograniczają wnikanie do organizmu stałych i płynnych cząsteczek, które mogą być szkodliwe i podrażniać drogi oddechowe. W przypadku takich masek całkowity przeciek wewnętrzny nie może przekroczyć 11% Maski ochronne klasy FFP2 nadają się do stosowania w miejscach, w których w otaczającym powietrzu występują substancje szkodliwe i chorobotwórcze. Wychwytują skutecznie aż do 94% cząsteczek do wielkości 0,6 μm. Takie maski są najczęściej stosowane przez górników czy pracowników hut, polecane również jako skuteczna ochrona dla pracowników ochrony zdrowia.

Klasa FFP3

Półmaski z klasą ochrony FFP3 zapewniają ochronę przed pyłami, dymem i aerozolami, które są szkodliwe dla naszego zdrowia. Dodatkowo, najwyższa klasa ochrony uniemożliwia przenikanie przez maski wirusów, grzybów i bakterii, co czyni je najlepszym rozwiązaniem w przypadku ochrony przed Koronawirusem. Sugerowany przez producentów, całkowity przeciek wewnętrzny takich półmasek nie może przekroczyć 5%. Ze względu na swoje właściwości produkty te mogą być stosowane w przemyśle chemicznym, przy pracy z materiałem biologicznym,  w szpitalach i laboratoriach.

Maseczki z wymiennym filtrem

Innym, stosowanym dość szeroko rozwiązaniem jest używanie masek (np. tych bawełnianych, domowej roboty) z dodatkowym wykorzystaniem wymiennych filtrów, które umieszcza się pomiędzy kolejnymi warstwami maski. Wówczas w masce widoczna jest kieszonka, w której można umieścić filtr określonej klasy. Wybierając takie rozwiązanie należy jednak zwrócić uwagę na to, że filtry nie mają jednakowej wielkości. Może to spowodować, że ten kupiony przez nas nie będzie idealnie pasował do posiadanej maski, lub będzie powodować jej nieszczelność. Wybierając maseczkę z wymiennym filtrem pamiętajmy, by był w miarę możliwości jak najlepiej dopasowany do naszej twarzy, jej wielkości i kształtu.

Wszystkie maski ze specjalistycznymi filtrami, ze względu na ograniczanie przepływu powietrza (w dużo większym stopniu niż maski bez takich filtrów) powinny być stosowane rozważnie, szczególnie u osób z chorobami układu krążenia. W przypadku dzieci i osób z chorobami układu oddechowego, a także kobiet w ciąży, ewentualne stosowanie maski należy każdorazowo skonsultować z lekarzem. Eksperci sugerują, że w przypadku pacjentów z nie do końca rozwiniętym układem oddechowym, a także zaburzeniami jego pracy, stosowanie jakichkolwiek masek ograniczających swobodne oddychanie nie powinno być praktykowane.

Niezależnie od tego, którą maskę wybierzemy, niezwykle istotny jest sposób zakładania i zdejmowania tego środka ochrony, a także jego użytkowanie. Każdorazowo powinniśmy dokładnie umyć ręce przed i po jej założeniu, a także unikać dotykania powierzchni maski podczas jej noszenia. Światowa Organizacja Zdrowia podkreśla, że noszenie maseczek jest skuteczne jedynie wtedy, gdy będzie połączone z częstym myciem rąk wodą z mydłem lub ich dezynfekowaniem środkami na bazie alkoholu.

Phamily.pl