Aktywny tryb życia, brak czasu i ciągły pęd to główne powody zaniedbywania sygnałów, które wysyła nam nasz organizm gdy coś jest nie tak. W przypadku większości zaburzeń zdrowotnych objawy są na początku bardzo niejednoznaczne, niezbyt uciążliwe i bywają z łatwością tłumaczone zmęczeniem, brakiem snu czy nieprawidłową dietą. Nie inaczej jest w przypadku anemii. To choroba, która w ostatnim czasie stanowi prawdziwą plagę. Dotyka osoby w każdym wieku, każdej płci, niezależnie miejsca zamieszkania czy stylu życia.

Niedokrwistość często nie jest prawidłowo rozpoznawana i leczona, przez co może w znacznym stopniu obniżać nasze zadowolenie i zabierać radość z codziennego funkcjonowania. Podpowiadamy, jakie objawy powinny nas niepokoić, po czym poznać, że możemy mieć do czynienia z anemią i kiedy powinniśmy koniecznie udać się do lekarza.

Co to jest anemia?

Według źródeł naukowych najłatwiej zdefiniować tę chorobę jako stan zmniejszenia ilości hemoglobiny w organizmie, który może być również związany ze zmniejszoną liczbą czerwonych krwinek. To właśnie krwinki czerwone są niezwykle ważnym składnikiem naszej krwi. W ich skład wchodzi hemoglobina, barwnik, dzięki któremu tlen może być transportowany wraz z krwią do całego naszego organizmu. Anemia może być bardzo niebezpieczna, ponieważ gdy ilość czerwonych krwinek się zmniejsza, cały organizm się osłabia i wszystkie jego funkcje mogą być zaburzone.

Przyczyny występowania anemii

Choć powodów pojawienia się niedokrwistości może być bardzo wiele, z reguły wyróżnia się trzy najważniejsze problemy, które umożliwiają lekarzom klasyfikację występujących wśród pacjentów dolegliwości i ich przyczyn. Z zależności od przyczyny podejmuje się decyzję o charakterze leczenia choroby lub konkretnej suplementacji.

Zaburzona produkcja krwinek czerwonych

Krwinki czerwone, czyli inaczej erytrocyty, powstają w szpiku kostnym. Jeśli zdarzy się, że właśnie w szpiku brakuje substancji koniecznych do wytworzenia krwinek (np. żelaza lub witamin z grupy B), wówczas krwinki nie mogą się tworzyć prawidłowo, są niepełnowartościowe i nie mogą spełniać swoich funkcji. Ten rodzaj anemii występuje najczęściej wśród dzieci, ze względu na ich niewystarczającą i niezróżnicowaną dietę.
 
Zdarza się również, że mimo tego, że dostarczamy naszemu organizmowi z pożywieniem lub lekami wszystkich koniecznych składników, jak żelazo czy wspomniane witaminy, nasz szpik kostny nie pracuje prawidłowo, np. z powodu jego chorób. To również może stanowić przyczynę wystąpienia niebezpiecznej anemii.

Nadmierny rozpad krwinek czerwonych

Dzieje się tak zazwyczaj wtedy, gdy nasz organizm wytworzył wadliwe krwinki lub gdy cierpimy na choroby układu krwiotwórczego. Czasami takie choroby mogą być uwarunkowane genetycznie i dziedziczne.

Silne krwawienia

Taka sytuacja dotyczy najczęściej osób po wypadkach czy urazach. W bardzo krótkim czasie tracimy wówczas dużą ilość krwi. Wystąpienie tego rodzaju anemii wymaga najczęściej transfuzji, czyli dostarczenia pacjentowi krwi z zewnątrz, którą otrzymano dzięki honorowemu gestowi krwiodawcy.

Co ciekawe, silne krwawienia mogą być również niewidoczne na pierwszy rzut oka. Pacjenci z chorobami jelit, chorobą wrzodową czy zaburzeniami krzepnięcia np. spowodowanymi przyjmowaniem specjalnych leków przeciwkrzepliwych) często cierpią na krwawienia wewnętrzne, które mogą nie dawać natychmiastowych objawów. Warto pamiętać, że takie utajone krwawienia tak samo jak nagłe i zauważalne urazy ciała, mogą prowadzić do zagrażającej życiu niedokrwistości.

Jakie są objawy anemii?

Wśród osób, u których potwierdza się występowanie anemii, najczęściej występują takie dolegliwości jak bladość skóry, utrata masy ciała, niskie ciśnienie krwi, tachykardia, męczliwość, senność, osłabienie organizmu, częste infekcje, kiepska kondycja włosów, skóry i paznokci, omdlenia.  Co ciekawe, u osób cierpiących na anemię mogą wystąpić również nietypowe problemy ze snem, stany depresyjne czy lękowe. Warto pamiętać, że nie u wszystkich osób występują charakterystyczne objawy niedokrwistości. Często choroba dotyka także na pozór świetnie odżywionych, zdrowo wyglądających osób o promiennej skórze. Aby nie dać się zwieść nietypowym objawom lub całkowitemu ich brakowi, warto regularnie kontrolować swój organizm i w razie potrzeby zgłosić się do lekarza.

Jak wykryć anemię?

Najważniejszym narzędziem diagnostycznym pozwalającym wykryć niedokrwistość lub ryzyko jej wystąpienia jest podstawowe badanie krwi, czyli morfologia. Wyniki takiego testu wskazują oprócz innych parametrów stężenie hemoglobiny i ilość czerwonych krwinek, wartości których obniżenie może stanowić pierwszy alarmujący sygnał dla lekarza. Dodatkowo, w ramach diagnostyki może nam zostać zlecone również badanie retikulocytów (nowo powstałych krwinek), ferrytyny, transferyny, stężenia witaminy B12, kwasu foliowego i żelaza. Na podstawie otrzymanych wyników można ocenić, czy mamy do czynienia z anemią, jaki jest jej rodzaj oraz czy jest to łagodne zaburzenie, umiarkowane czy ciężkie, wymagające bardzo specjalistycznego leczenia.

Zdarza się, że wśród pacjentów, u których występują choroby przewlekłe (np. nerek, jelit) zleca się również przeprowadzenie badania kału na obecność krwi utajonej. Takie badanie umożliwia wykrycie ewentualnych krwawień, które mogą stanowić dodatkowy powód wystąpienia niedokrwistości.

Jakie leki na anemię?

Wybór zastosowanego leczenia lub suplementacji w przypadku anemii jest uwarunkowany przyczyną choroby. Wśród pacjentów wymagających natychmiastowej pomocy, stosuje się przetaczanie krwinek czerwonych, a w niektórych przypadkach również przeszczep szpiku. Jeśli jednak niedokrwistość jest spowodowana niedoborem żelaza, wówczas w zależności od skali niedoboru podaje się żelazo – w skrajnych przypadkach w postaci dożylnej, w szpitalu, natomiast wśród pacjentów, którzy nie wymagają hospitalizacji stosuje się leki doustne.
Niestety, stosowanie większości dostępnych preparatów żelaza wiąże się z wystąpieniem nieprzyjemnych działań niepożądanych (wymiotów, zaparć, biegunek, czarnego zabarwienia stolca i błon śluzowych), dlatego coraz częściej poszukuje się nowych formulacji żelaza, które mogłyby ograniczyć uporczywe dolegliwości związane z terapią. Na rynku, także w Polsce są już dostępne suplementy diety z zawartością żelaza sukrosomalnego – nowoczesnej, opatentowanej formuły, która umożliwia uzupełnienie diety w żelazo, bez ryzyka wystąpienia nieprzyjemnych efektów, w tym podrażnienia przewodu pokarmowego.  Takie żelazo może być stosowane zarówno przez dzieci i dorosłych dzięki wielu dostępnym formom podania (w tym sticki do wysypania na język), niezależnie od pory dnia, posiłków czy stosowanych leków.


Jak zapobiec anemii?

Niedobór żelaza i anemia, którą może powodować rozwijają się z reguły powoli i bardzo podstępnie, nasza czujność jest więc niezwykle istotna. To dotyczy nie tylko nas, ale również naszych bliskich, a w szczególności małych lub dorastających dzieci. Zwracajmy uwagę na to co jedzą i w jaki sposób funkcjonują. Pamiętajmy, że produkty żywnościowe o nawet bardzo wysokiej zawartości żelaza, wchłaniają się znacznie lepiej, gdy spożywamy się ze świeżymi warzywami i owocami bogatymi w witaminę C.  Z drugiej strony spożywanie kawy i herbaty oraz mleka może ograniczać przyswajanie żelaza z jedzeniem.

Podstawą utrzymania zdrowego stylu życia jest aktywność fizyczna i prawidłowo zbilansowana dieta. Choć to zdanie słyszeliśmy już mnóstwo razy, warto wziąć je sobie do serca. Tylko dzięki racjonalnym, codziennym wyborom jesteśmy w stanie dbać o swoje zdrowie.

 

Kluczowe jest również pamiętanie o regularnym „przeglądzie” naszego organizmu. Podstawowe badanie krwi i badanie ogólne moczu powinny przynajmniej raz w roku stanowić rutynę. Dodatkowo, nie zapominajmy, że anemia może wystąpić nagle, bez jasnej i konkretnej przyczyny. Jeśli czujemy, że nasza wydolność, sprawność i witalność znacznie się zmniejszyła, warto zatrzymać się na chwilę, wsłuchać w organizm i zwrócić uwagę na wysyłane przez niego sygnały.

Phamily.pl