Ból w jamie brzusznej, czyli przestrzeni między żebrami a miednicą, określa się bólem brzucha. Najczęściej pochodzi on z przewodu pokarmowego, choć jego przyczyną mogą być także problemy związane z innymi narządami np. płucami czy sercem.

Nie każdy ból jest niebezpieczny, ale na pewno każdy warto zdiagnozować i podjąć stosowne działania.

Rodzaje bólów brzucha

Ze względu na czas trwania ból dzieli się na: ostry, nawracający, przewlekły. Ból brzucha może być także określany na podstawie odczuć osoby cierpiącej jako: silny, słaby, skurczowy, kolkowy, ostry, tępy, kłujący, przeszywający, rozlany, punktowy, głęboki, piekący, ćmiący. Choć najczęściej ból brzucha nie oznacza nic poważnego, nie należy go bagatelizować.

W przypadku stwierdzenia przewlekłych lub nawracających bólów brzucha powodujących wymioty czy biegunki należy skonsultować się z lekarzem rodzinnym lub innym specjalistą (pediatra, alergolog, gastrolog), aby zdiagnozować przyczyny tych dolegliwości.

Typowe przyczyny bólu brzucha

Typowe przyczyny bólu brzucha to np. gromadzenie się gazów w przewodzie pokarmowym i niestrawność. Takie objawy występują gdy spożywamy rośliny strączkowe czy kapustne.

Niestrawność jest zwykle wynikiem spożycia zbyt obfitego i ciężkostrawnego posiłku, ostrych przypraw, a także zjedzenia nieświeżych produktów.

Niedokrwistość i przyjmowanie preparatów z żelazem doustnym także mogą przyczynić się do odczuwania bólów brzucha.

Kiedy do lekarza?

Skurczowy ból brzucha nie jest zazwyczaj oznaką poważnych chorób. Taki jest np. ból związany z menstruacją lub z silnym stresem. Jeśli jednak towarzyszy mu gorączka, a objawy nie przechodzą po 24 godzinach, należy zgłosić się do lekarza.

Nawracające, czyli okresowe lub przewlekłe bóle w okolicy brzucha trwające powyżej 3 miesięcy mogą występować zarówno u dzieci, jak i u dorosłych. Ich występowanie powinno nas skłonić do przeprowadzenia odpowiedniej diagnostyki i podjęcia ewentualnego leczenia.

W trakcie wizyty lekarz dokładnie zbada brzuch próbując określić lokalizację i charakter bólu, spyta o czynniki nasilające lub modyfikujące ból, przebieg oraz pozostałe dolegliwości. Ponadto, w zależności od wyników badania zostaną nam zlecone badania pomocnicze, takie jak morfologia, glukoza, test na Helicobacter pylori czy USG.

Żelazo - co z tym bólem brzucha?

Krew, a dokładniej czerwone krwinki, są produkowane w szpiku kostnym. Krew transportuje tlen z płuc do wszystkich tkanek, więc jeśli jest jej, z jakichś przyczyn, za mało, to organizm będzie osłabiony, funkcje życiowe nie będę przebiegały prawidłowo.

Składnikiem niezbędnym do wytworzenia krwi jest żelazo. Niedobór tego składnika w organizmie skutkuje niedokrwistością (anemią). Anemia także może objawiać się bólami brzucha.

W celu zdiagnozowania niedokrwistości należy wykonać badanie krwi (morfologię). W badaniu tym stwierdzimy, m.in.: aktualny poziom hematokrytu, hemoglobiny, stężenie żelaza. W przypadku stwierdzenia spadku hemoglobiny i niedoboru żelaza w organizmie słusznym działaniem jest podanie preparatów z żelazem.

Dla kogo żelazo?

Stosując zbilansowaną dietę powinniśmy dostarczać organizmowi odpowiednią porcję wszystkich składników pokarmowych. Są jednak sytuacje, gdy podaż żelaza jest niewystarczająca lub zapotrzebowanie na ten składnik znacznie wzrasta. Istotne jest stosowanie preparatów z żelazem w zapobieganiu i leczeniu niedokrwistości u niemowląt przedwcześnie urodzonych i z ciąż mnogich, u kobiet obficie miesiączkujących, u chorych na przewlekłe choroby zapalne, a także w przypadku niedokrwistości u kobiet w ciąży.

Żelazo na ból brzucha

Jedną z przyczyn nawracającego lub przewlekłego bólu brzucha jest niedobór żelaza. Problem niedokrwistości z niedoboru żelaza dotyka dużą część społeczeństwa, zwłaszcza kobiety w wieku rozrodczym oraz dzieci. Kolejną grupą, u której częściej występuje niedokrwistość są osoby w wieku powyżej 65 roku życia.

W przypadku zauważenia przedłużającego się lub częstego bólu brzucha, któremu towarzyszy osłabienie, męczliwość, bladość skóry i bóle głowy należy rozważyć wykonanie badań krwi i włączenie suplementacji żelaza.

Ból brzucha z niedoboru żelaza

Niedobór tego składnika w organizmie niesie za sobą wiele problemów zdrowotnych. Bladość skóry, bóle głowy, łamliwość paznokci, czy znaczna męczliwość to tylko niektóre z objawów niedoboru żelaza. Warto wiedzieć jak temu zapobiegać i jak postępować w przypadku wystąpienia niepokojących objawów.

Badania mówią, że głównymi przyczynami niedoboru tego pierwiastka w organizmie są:

  • utrata krwi,
  • niedobory w diecie,
  • zmniejszone wchłanianie.

Utrata krwi może być spowodowana krwawieniem z przewodu pokarmowego w przebiegu niektórych chorób przewlekłych, obfitymi miesiączkami, urazami, zabiegami operacyjnymi z dużą utratą krwi, czy wielokrotnym dawstwem krwi.

Niedobory w diecie w stosunku do zwiększonego zapotrzebowania pojawiają się głównie w okresie dojrzewania, ciąży i laktacji. W tych okresach życia zwiększone zapotrzebowanie na żelazo najczęściej nie idzie w parze ze zwiększeniem podaży tego składnika w diecie.

Zmniejszone przyswajanie żelaza przez organizm może być skutkiem operacji bariatrycznej, zapalenia żołądka wywołanego przez Helicobacter pylori, celiakii, diety ubogiej w białko lub bogatej w substancje upośledzające przyswajanie żelaza (fosforany, szczawiany, fityniany).

Bóle brzucha często towarzyszą schorzeniom wymienionym powyżej. W związku z tym np. jeżeli mamy rozpoznaną chorobę Crohna i cierpimy z powodu bólów brzucha warto zwrócić się do lekarza z prośbą o wykonanie morfologii i ocenę gospodarki żelazowej, w tym poziomu ferrytyny i całkowitej zdolności wiązania żelaza (TIBC).

Uwaga, gdy lekarz powiąże występowanie bólów brzucha z niedoborem żelaza, zwłaszcza, jeśli będą temu towarzyszyć inne objawy: biegunki, zaparcia, nudności, wówczas powinna być rozpoczęta diagnostyka pod kątem stanów zapalnych jelit i celiakii. 

Czy od żelaza może boleć brzuch?

Suplementacja żelaza może powodować niepożądane objawy ze strony przewodu pokarmowego, takie jak: bóle, nudności, zaparcia, biegunki. Ciemny stolec nie jest oznaką nietolerancji, lecz naturalnym skutkiem przyjmowania żelaza.

Tak, od żelaza może boleć brzuch. Jest to jedno z przejściowych i niegroźnych dla zdrowia, ale bardzo dokuczliwych działań niepożądanych w trakcie przyjmowania żelaza. Ból brzucha po żelazie wpływa na obniżenie komfortu życia podczas terapii. Bywa także powodem rezygnacji z leczenia, a w konsekwencji braku efektu terapeutycznego.

Dlaczego po żelazie boli brzuch?

Wchłanianie, inaczej przyswajanie żelaza, jest skomplikowanym procesem biochemicznym w ludzkim organizmie. Żelazo to metal ciężki, który w nadmiarze może być szkodliwy. Dlatego to, jak dużo się go wchłania jest kontrolowane przez liczne mechanizmy w organizmie.

Zwykle, dla poprawy przyswajania żelaza, zaleca się przyjmowanie preparatów z żelaza na pusty żołądek (na czczo). Wchłanianie wzmacnia witamina C, więc do popicia tabletki z żelazem dobra będzie, np. szklanka soku pomarańczowego.

Zakłada się, że z podanej doustnie porcji żelaza do krwi wchłonie się tylko 5-20%. Niewchłonięte żelazo, zanim zostanie wydalone, drażni przewód pokarmowy, śluzówkę jelit, powoduje zaparcia lub biegunki i bóle brzucha.

Przyjmowaniu żelaza bardzo często towarzyszą wymienione efekty niepożądane. Co zatem można zrobić, aby poprawić komfort życia pacjentów, którzy muszą przyjmować żelazo nawet przez kilka miesięcy?

Jak złagodzić ból brzucha po żelazie?

Ból brzucha potrafi znacznie obniżyć komfort życia pacjenta poddanego suplementacji żelazem.

Istnieją sposoby, aby zwiększyć tolerancję, usprawnić wchłanianie żelaza i zmniejszyć przykre objawy, jakie niesie za sobą leczenie żelazem:

  • zwiększenie odstępu pomiędzy dawkami preparatu z żelazem, przyjmowanie leku 1 raz dziennie lub co drugi dzień,
  • przyjmowanie żelaza z jedzeniem zamiast na czczo, chociaż może to zmniejszyć jego przyswajalność,
  • zmiana preparatu na taki, który zawiera mniejszą ilość żelaza,
  • zmiana preparatu na inny, który ma lepszy profil wchłaniania, np. SiderAL® - zawierający innowacyjne żelazo sukrosomalne (sucrosomial Iron®),
  • przejście z tabletek na płyn lub proszek, w przypadku którego łatwiej jest miareczkować dawkę,
  • regularne wypróżnienia po posiłkach,
  • powolne zwiększanie dawki w miarę jej tolerowania.

Pamiętajmy, że w razie wątpliwości warto skonsultować się z lekarzem, który doradzi, który z dostępnych preparatów żelaza będzie lepiej przyswajalny, jak bezpiecznie brać lek, poprawić jego wchłanianie i zmniejszyć działania niepożądane. Nie zmieniajmy produktów z żelazem na własną rękę.

Żelazo przyjazne dla brzucha

Dla osób cierpiących z powodu bólów brzucha po żelazie jest dobra wiadomość. Dzięki innowacyjnym rozwiązaniom, nowoczesne żelazo sukrosomalne lepiej się wchłania, jest doskonale tolerowane, łagodne dla żołądka i jelit.

Otoczka sukrosomalna, która osłania jony żelaza zostaje biodegradowalna dopiero w wątrobie. Dzięki temu procesy biochemiczne, niezbędne do wchłaniania zwykłego żelaza, nie są konieczne dla przyswojenia żelaza w formie sukrosomalnej.

Ponadto, różnorodność form (kapsułki, proszek, krople), umożliwia dobranie wygodnej dla pacjenta formy podania, co sprzyja komfortowi przyjmowania żelaza sukrosomalnego. A wygoda stosowania preparatu, który należy przyjmować nawet przez kilka miesięcy, ma kluczowe znaczenie dla ciągłości terapii i osiągnięcia pożądanych efektów.

 

Monika Kluczyk

Jest absolwentką Akademii Wychowania Fizycznego we Wrocławiu. Ukończyła także II-stopniowy kurs dietetyki. Interesuje się ochroną zdrowia, uwielbia aktywny tryb życia. Obecnie jako krajowy kierownik sprzedaży w firmie farmaceutycznej, zajmuje się promocją suplementów diety i produktów wspierających zdrowie.