Tyle się mówi o roli kwasu foliowego w ciąży, natomiast o żelazie tak niewiele… Niesłusznie! Żelazo dla kobiet w ciąży jest bardzo ważne, niezbędne m.in. do produkcji czerwonych krwinek - składnika krwi koniecznego do transportu tlenu i prawidłowego funkcjonowania organizmu, a niedobór żelaza jest groźny, zarówno dla kobiety ciężarnej, jak i dla nienarodzonego dziecka.

Warto tu podkreślić, że żelazo po porodzie wpływa na szybszy powrót do formy i regenerację organizmu po okresie ciąży i po samym porodzie.

W pierwszym trymestrze ciąży kobiety ciężarne posiadają jeszcze w organizmie zapas żelaza sprzed ciąży, a zwiększone zapotrzebowanie na żelazo pojawia się wraz z rozwojem płodu.

W poniższym artykule dowiesz się:

  • czy żelazo dla kobiet w ciąży jest niezbędne?
  • czy żelazo dla ciężarnej jest bezpieczne?
  • jakie żelazo dla kobiety w ciąży będzie najlepsze?
  • czy należy stosować żelazo po cesarce?
  • czy żelazo po porodzie jest potrzebne i dlaczego?

Żelazo w trakcie ciąży

Żelazo jest ważne w trakcie całej ciąży, a szczególnie w drugiej połowie ciąży i ostatnim jej trymestrze. Znacząco wpływa na prawidłowy rozwój i funkcjonowanie organizmu dziecka po porodzie. Żelazo bierze udział w procesie produkcji czerwonych krwinek, a także jest składnikiem wielu białek i enzymów odpowiadających za procesy życiowe, budowę skóry, włosów i paznokci. Ten mikroelement wpływa również na rozwój funkcji poznawczych nienarodzonego maluszka i na prawidłowe funkcjonowanie układu odpornościowego.

Niedobór żelaza w ciąży

Może być przyczyną gorszego rozwoju dziecka czy przedwczesnego porodu. Poród przedwczesny i odklejenie łożyska to niezwykle niebezpieczne sytuacje pojawiające się z powodu niewystarczającej ilości żelaza. Zatem niedobór żelaza w ciąży może być niebezpieczny zarówno dla zdrowia kobiety, jak i nienarodzonego dziecka.

Skąd brać żelazo?

Ludzki organizm nie jest w stanie sam wyprodukować żelaza! Musimy je dostarczyć z pożywieniem, a zapotrzebowanie na ten mikroelement wzrasta w okresie ciąży nawet o 50 %. Dlatego tak ważna jest odpowiednio skomponowana i zbilansowana dieta oraz suplementacja żelazem w trakcie ciąży! Dzienne zapotrzebowanie kobiety ciężarnej na żelazo to ok 30 mg. Dlatego tak ważne jest, aby wiedzieć, jakie żelazo w ciąży będzie odpowiednie.

Bez żelaza nie ma życia!

Warto dodać, że taka ilość żelaza, jaką dziecko zgromadzi w okresie prenatalnym, a szczególnie w ostatnim trymestrze ciąży, musi mu wystarczyć na kolejne 6 miesięcy po urodzeniu, kiedy to mleko mamy jest jedynym pokarmem i nie ma możliwości pobierania żelaza z innych źródeł. Dziecko musi więc zgromadzić odpowiednie zapasy żelaza. Żelazo obecne w organizmie matki jest pobierane przez dziecko i magazynowane, jako zapas na kilka miesięcy po urodzeniu. W wielkim skrócie – żelazo warunkuje prawidłowy rozwój dziecka. Więc - jakie żelazo dla kobiety w ciąży będzie najlepsze?

Żelazo po porodzie

Rola żelaza w powrocie do formy po porodzie naturalnym i po cięciu cesarskim jest ogromna ponieważ, w dużym uproszczeniu, umożliwia odnowę organizmu po wielkim wysiłku. Poród to ogromny wysiłek dla organizmu kobiety, a cięcie cesarskie - poważna operacja. Niezależnie od tego, w jaki sposób kobieta urodziła swoje dziecko, zapewne straciła przy tym dużo krwi.

Żelazo po porodzie jest więc niezbędne do uzupełnienia jego strat i do zapobiegania niedoborom wywołanym utratą krwi. Bez dodatkowej suplementacji żelazem młoda mama często nie ma nawet siły wstać z łóżka, a co dopiero opiekować się swoim maluszkiem… Dlatego dla wielu kobiet pierwsze doby i tygodnie w roli mamy są, mimo ogromnej radości, bardzo trudnym przeżyciem – kobieta jest osłabiona, a to z kolei wpływa na gorsze samopoczucie, doprowadzając do przygnębienia i depresji, tzw. „baby bluesa”.

Zatem, jakie żelazo w połogu pomoże szybko zregenerować organizm kobiety i wrócić do formy sprzed ciąży?

Żelazo w połogu

Jakie żelazo po porodzie będzie najlepsze? Po porodzie, niedobór żelaza znacząco obniża samopoczucie i zdrowie młodej mamy. Jego niedobór w okresie okołoporodowym powoduje, że kobieta jest osłabiona, nie ma siły na opiekę nad dzieckiem. Odpowiednia dieta i suplementacja żelazem pomaga „przetrwać” okres połogu i szybciej wrócić do formy. Według statystyk, ponad połowa kobiet w połogu powinna dodatkowo przyjmować żelazo.

Oczywiście, ginekolodzy przy wypisie ze szpitala zalecają suplementację żelazem dla mamy, jednak przez to, że okres ciąży jest także trudny dla układu pokarmowego kobiety (wzdęcia, refluks, hemoroidy), wiele z nich odstawia żelazo, bądź w ogóle nie decyduje się na taką suplementację, aby uniknąć problemów gastrycznych.

Niestety, większość dostępnych na rynku preparatów z żelazem jest słabo przyswajalna przez organizm, przez co pojawiają się mdłości, zaparcia lub biegunki i bóle brzucha. Wyjątkiem od tej reguły jest żelazo sukrosomalne o najwyższym profilu wchłaniania i najlepszej tolerancji przez układ pokarmowy.

Jakie żelazo jest najlepiej przyswajalne?

Odpowiedź na pytania: jakie żelazo dla ciężarnej, jakie żelazo po cesarce i jakie żelazo po porodzie jest najlepsze, jest prosta. Oczywiście to, najlepiej przyswajalne. Lepiej przyswajalne przez ludzki organizm jest żelazo hemowe. Produktami bogatymi w tą formę, zawierającymi dobrze przyswajalne żelazo dla ciężarnej są: czerwone mięso, ryby, żółtka jaj. Nie powinno ich zabraknąć w codziennej diecie kobiety ciężarnej. Dieta bogata w żelazo hemowe jest warunkiem prawidłowego przebiegu ciąży.

Wchłanianie żelaza

Wchłanianie żelaza jest częstym problemem u kobiet w ciąży. Jeśli proces przyswajania żelaza jest zaburzony, może doprowadzić to do niedoboru żelaza w organizmie, mimo jego podaży. Wówczas należy koniecznie skorzystać z suplementacji żelaza.

Są też składniki pokarmowe zmniejszające przyswajalność żelaza. Jego niedobory mogą być wynikiem nieprawidłowo zbilansowanej diety. Należy uważać na produkty mleczne i jego przetwory, produkty pełnoziarniste, produkty zbożowe czy kawę i herbatę oraz nasiona strączkowe. Np. nasiona roślin strączkowych, pełne niezbędnych składników mineralnych, warto zjadać w innym posiłku niż mięso, w odstępie 2. godzin, a produkty bogate w witaminę C należy spożywać wraz z mięsem. Składniki zmniejszające wchłanianie żelaza to: wapń, kwas fitynowy, taniny i błonnik.

Żelazo z pożywienia

Żelazo dla ciężarnej, żelazo po cesarce i żelazo po porodzie powinno być, przede wszystkim dostarczane z pożywieniem. Jest ono najlepiej wchłaniane w jelicie i najlepiej tolerowane przez organizm.

Warto wiedzieć, że są produkty spożywcze, które wpływają na przyswajanie żelaza. Na przykład jedzenie warzyw i owoców, w których jest witamina C, wraz z produktami zawierającymi żelazo zwiększa wchłanianie tego mikroelementu w jelicie. Produkty spożywcze bogate w witaminę C to np. natka pietruszki, cytrusy, papryka, awokado, kapusta. W produktach roślinnych zawartość żelaza nie jest bardzo wysoka, ale znajdziemy w nich korzystną dla wchłaniania żelaza witaminę B9, czyli kwas foliowy. A żelazo dla kobiet w ciąży, jak podkreślaliśmy, powinno być wysoko wchłanialne.

Żelazo z apteki

Na aptecznych półkach znajdziemy wiele, różnych produktów zawierających żelazo. Suplementy diety zawierające żelazo dla kobiet w ciąży, wskazane żelazo po cesarce czy żelazo po porodzie, powinny wykazywać się wysokim poziomem wchłaniania i najlepszą tolerancją przez układ pokarmowy.

Tolerancja żelaza

Przyjmowaniu żelaza bardzo często towarzyszą efekty uboczne ze strony przewodu pokarmowego, takie jak: zaparcia, bóle brzucha, mdłości. Kobiety ciężarne, często od pierwszego tygodnia ciąży, zmagają się z problemami gastrycznymi, dlatego bywa, że rezygnują z suplementacji, mimo że powinny przyjmować żelazo regularnie.

Dlatego odpowiednie żelazo dla ciężarnej, żelazo po cesarce, czy żelazo po porodzie to czasem niełatwy wybór. Są już dostępne na rynku innowacyjne preparaty żelaza, które charakteryzują się doskonałą tolerancją i skutecznością.

Wśród takich preparatów żelaza należy wyróżnić żelazo sukrosomalne®. Opatentowana otoczka w żelazie sukrosomalnym chroni błony śluzowe przewodu pokarmowego przed podrażnieniem i powoduje, że żelazo aktywnie wchłania się w jelicie, nie powodując przy tym przykrych dolegliwości.

Suplementacja żelaza

Żelazo dla ciężarnej najczęściej nie jest tylko wyborem, ale koniecznością. Uzupełnienie niedoborów żelaza w czasie ciąży, zwłaszcza w trzecim trymestrze ciąży, jest bardzo często niezbędne dla prawidłowego rozwoju płodu.

Niedobór żelaza jest niebezpieczny i może wyrządzić szkody zarówno w organizmie kobiety, jak i w organizmie rozwijającego się dziecka. Suplementację żelaza w czasie ciąży należy zawsze skonsultować z lekarzem prowadzącym ciążę lub z położną.

 

Monika Kluczyk

Jest absolwentką Akademii Wychowania Fizycznego we Wrocławiu. Ukończyła także II-stopniowy kurs dietetyki. Interesuje się ochroną zdrowia, uwielbia aktywny tryb życia. Obecnie jako krajowy kierownik sprzedaży w firmie farmaceutycznej, zajmuje się promocją suplementów diety i produktów wspierających zdrowie.