Żelazo sukrosomalne
Aby dziecko rozwijało się prawidłowo należy dostarczać mu w diecie witamin i minerałów. Wszystkie te składniki są ważne, a niedobór nawet jednego może powodować pogorszenie samopoczucia, wyglądu czy stanu zdrowia Twojej pociechy.
W tym artykule zajmiemy się żelazem, które - jak się okazuje - pełni kluczową rolę w organizmie dziecka. Bez żelaza nie ma życia! To główny składnik czerwonych krwinek, które „rozwożą” tlen z płuc po całym organizmie. Oprócz tej najważniejszej, życiodajnej funkcji, żelazo wpływa na rozwój mózgu, pracę serca i wspomaga zwalczanie infekcji. Niedobór żelaza wpływa więc negatywnie na pracę całego organizmu rosnącego dziecka. Co rodzic powinien wiedzieć o żelazie?
Ile żelaza dla rozwijającego się organizmu?
Zapotrzebowanie na żelazo jest uzależnione od wielu czynników i jest różne w różnym wieku. Największe zapotrzebowanie na żelazo występuje w pierwszych dwóch latach życia, kiedy organizm najszybciej się rozwija. Dzienne zapotrzebowanie na ten składnik u dziecka do trzeciego roku życia to od 6 do 15 mg żelaza. Dzieci od 4. do 12. lat potrzebują 10 mg żelaza dziennie, chłopcy do 13. do 18. roku życia - 12 mg, a dziewczęta od 13. do 18. roku życia - 15 mg.
Żelazo a rozwój umysłowy
Pierwiastek ten jest wykorzystywany przez organizm już w życiu płodowym, bierze udział w procesie budowy mózgu i w pracy komórek nerwowych. Ważna rzecz! Gdy żelaza jest za mało to narażamy dziecko na słabszy rozwój umysłowy, gorszą koordynację psychoruchową i wolniejszy rozwój psychomotoryczny. Nieodpowiednia ilość żelaza w organizmie wpływa też negatywnie na procesy poznawcze i rozwój intelektualny dzieci, co skutkuje problemami w nauce. Uwaga! Gdy Twoje dziecko zaczyna gorzej się uczyć, ma problemy z zapamiętywaniem i nie może się skupić to mogą być objawy niedoboru żelaza. Nie lekceważ tych symptomów.
Żelazo a kondycja fizyczna
Żelazo u dzieci ma wpływ na ich rozwój fizyczny. Aby dziecko się prawidłowo rozwijało musi się ruszać, a aby się ruszać - musi mieć siłę. Energia w organizmie powstaje z udziałem żelaza. Ponadto, tylko dostatecznie dotleniony organizm jest zdolny do intensywnej aktywności fizycznej, a bez żelaza nie ma transportu tlenu do tkanek. Niedobory żelaza odbijają się negatywnie na wydolności fizycznej. Niedostateczna ilość tlenu w mięśniach powoduje osłabienie, brak chęci do ruchu, poczucie przewlekłego zmęczenia. A ruch jest niezbędny dla rozwoju dziecka na każdym etapie życia. Gdy dziecko jest apatyczne, niechętne do działania, nie ma kondycji – nie zwlekaj, wykonaj badania krwi.
Żelazo na odporność
Żelazo wpływa na odporność. Jest niezbędne w procesie wytwarzania białych krwinek i przeciwciał, czyli elementów krwi, które bronią organizm przed atakiem bakterii czy wirusów. Odpowiada też za prawidłową pracę śledziony – narządu, w którym tworzą się te komórki odpornościowe. Słowem - żelazo pełni ważną rolę w zwalczaniu patogenów przez układ immunologiczny, a jego niedobór zwiększa ryzyko infekcji i zakażeń. Gdy maluch często łapie infekcje, to może oznaczać niedobory żelaza w diecie.
Gospodarka hormonalna
Żelazo bierze udział w produkcji hormonów tarczycy, a te hormony warunkują prawidłowy rozwój mózgu i rdzenia kręgowego w pierwszych latach życia. Ważne są także w procesie wzrostu kości, rozwoju chrząstek i wpływają na układ mięśniowy. Są też niezbędne dla prawidłowego procesu dojrzewania płciowego. Ten mikroelement jest naprawdę niezbędny dla rosnącego organizmu. Nie bagatelizujmy symptomów niedoboru.
Uroda – ważna rzecz!
Wygląd zewnętrzny jest ważny. Każdy chce być postrzegany jako ładny, atrakcyjny. Dzieci także, a nastolatki w szczególności. Niedobory żelaza w diecie skutkują bladością cery i śluzówek, problemami ze skórą, łamliwością paznokci, słabą kondycją włosów. Uzupełnienie tego pierwiastka bardzo szybko poprawi wygląd zewnętrzny i samopoczucie Twojej pociechy.
Żelazo na szczęście
Ten pierwiastek wchodzi w skład enzymów biorących udział w produkcji serotoniny – hormonu szczęścia. Warto więc zadbać także o sferę psychiczną dziecka i nastolatka. Szczęśliwe dziecko rozwija się lepiej, wiadomo!
Dlaczego niemowlęta i małe dzieci cierpią na niedobory żelaza?
Organizm dziecka w łonie matki gromadzi zapasy żelaza na pierwsze miesiące życia. Proces magazynowania zapasów zachodzi najintensywniej w ostatnich tygodniach ciąży. Dlatego wcześniaki, noworodki z ciąż mnogich, dzieci z niską masą urodzeniową i niemowlęta, których matki w ciąży miały anemię, są potencjalnie narażone na niedobory tego pierwiastka. Należy je uzupełniać od pierwszych dni życia, aby rozwój dziecka odbywał się prawidłowo.
Kolejną grupą narażoną na niedobory żelaza są dzieci, które piją mleko: krowie i kozie - przed ukończeniem 1. roku życia - oraz dzieci, które spożywają duże (więcej niż 700 ml dziennie) ilości mleka krowiego po ukończeniu 12. miesiąca życia. Dzieci cierpiące na alergie pokarmowe także powinny być dodatkowo suplementowane żelazem.
Kolejna, bardzo ważna grupa maluchów, które są narażone na niedobory żelaza to „chorowitki”. Każda infekcja hamuje wchłanianie żelaza. Organizm walczący z nawracającymi zakażeniami jest osłabiony, niedotleniony i słabiej się rozwija. Tu także suplementacja jest wskazana.
Żelazo dla dziecka w wieku szkolnym
Żelazo potrzebne jest do budowy połączeń nerwowych. Dlatego w okresach intensywniejszego wzrostu, jakimi są: wiek przedszkolny, wczesnoszkolny i nastoletni, zapotrzebowanie na ten pierwiastek jest większe. Niedobór żelaza bardzo często występuje w grupie dzieci przedszkolnych oraz w wieku szkolnym. Narażone są na nie szczególnie „niejadki”, dzieci które bardzo szybko rosną, miesiączkujące nastolatki czy dzieci intensywnie uprawiające sport. Niedobory żelaza mogą mieć wpływ na słabszą kondycję, problemy z nauką, obniżenie odporności i wiele ważnych procesów rozwojowych. Obserwuj swoje dziecko i reaguj gdy zauważysz pierwsze symptomy niedokrwistości.
Jak rozpoznać niedobór żelaza u dziecka?
Na początku trudno jest rozpoznać małe niedobory żelaza, ponieważ objawy są często utajone. Dziecko może być senne, rozdrażnione, szybko się męczyć lub w ogóle być niechętne do ruchu. Dopiero gdy dojdzie do niedokrwistości z niedoboru żelaza, objawy są bardziej widoczne: dziecko ma bladą skórę, kruche paznokcie, czasem wypadają również włosy. Z powodu anemii dziecko może też mieć zaburzenia łaknienia np. jeść o wiele mniej lub sięgać po nietypowe jedzenie typu ziemia, kreda. Inne objawy to np. obniżona odporność i częsty ból głowy.
Dieta dziecka
Skąd się biorą niedobory żelaza u dzieci? Bardzo często z nieprawidłowo zbilansowanej diety. Dieta dziecka powinna być dopasowana do danego wieku , stanu zdrowia i aktualnych potrzeb organizmu. Zapotrzebowanie na różne składniki, w tym na żelazo, zmienia się wraz z szybkim wzrostem typowym dla dzieci szkolnych i nastolatków. Ich dieta powinna być bogata w warzywa i owoce, kasze i produkty zbożowe, czerwone mięso, podroby, ryby oraz jaja.
Najlepsze źródła żelaza w diecie dziecka
Żelazo zgromadzone przez niemowlę w brzuchu mamy wystarcza na ok. 6 miesięcy życia, potem należy rozszerzyć dietę maluszka o kaszki zbożowe wzbogacone żelazem i inne pokarmy, w tym mięso. Najlepiej przyswajalne przez organizm jest żelazo z czerwonego mięsa, wątroby, jajek, orzechów, daktyli i fig. Gorzej wchłania się żelazo pochodzenia roślinnego, którego dostarczają nam warzywa, rośliny strączkowe, owoce i zboża. Warto pamiętać, że żelazo z pożywienia wchłania się lepiej w towarzystwie witaminy C. Najlepszymi jej źródłami są: cytrusy, papryka, natka pietruszki, truskawki, maliny, jeżyny, dzika róża, zakwas z buraków i kiszona kapusta. Smacznego!
Podejrzewam anemię u dziecka – co robić?
Udaj się do lekarza! Pediatra oceni ogólny stan dziecka i zleci odpowiednie badania krwi. Po postawieniu diagnozy lekarz wdroży odpowiednie postępowanie. Jednym z najczystszych sposobów jest suplementacja żelazem. W przypadku najmłodszych dzieci stosuje się krople, starsze natomiast mogą przyjmować kapsułki czy inne formy doustne.
Dobry suplement z żelazem - czyli jaki?
Nowoczesne preparaty z żelazem są bezpieczne, dobrze tolerowane przez dzieci i mają formę podania akceptowalną przez najmłodszych. Przykładem takiego suplementu jest marka Sideral®. Wygodna forma kropli to Sideral® Gocce, dla starszych dzieci dostępny jest Sideral® Folic w saszetkach do wysypywania na język bez konieczności popijania oraz kapsułki Sideral®. Nie barwi zębów, nie drażni przewodu pokarmowego i jest doskonale tolerowany. To ważne ponieważ żelazo należy zwykle podawać dziecku przez kilka miesięcy. Przyjazny smak i wygoda podawania wraz z posiłkiem, ułatwią współpracę z dzieckiem w dłuższym czasie niezbędnej suplementacji.
Niedokrwistość z niedoboru żelaza jest całkowicie odwracalna. Najczęściej wystarczy stosowna suplementacja. Nie bój się gdy ją podejrzewasz u swojego dziecka, ale reaguj jak najszybciej, zanim narobi szkód w rozwijającym się organizmie.
