Każdy rodzic chce zadbać o odpowiednią dietę swojego dziecka. Dieta małych dzieci wydaje się być prosta. Podajemy dziecku warzywa, owoce, kaszki i mięso. Maluch powoli je akceptuje lub nie. Warto, wówczas zapoznać się z podstawowymi zasadami żywienia dzieci, żeby dostarczyć do organizmu wszystkie składniki odżywcze. Nie należy panikować, jeżeli pociecha nie chce jeść konkretnych produktów. Można je zastąpić innymi. Zbilansowana dieta dziecka to podstawa do jego prawidłowego rozwoju i funkcjonowania. Obecnie mamy bardzo dużo sklepów ze zdrową żywnością. W supermarketach mamy też specjalne działy poświęcone zdrowemu odżywianiu.

Dlatego, gdy dziecko nie chce jeść mięsa warto pomyśleć o wizycie u dietetyka, żeby pomógł nam ułożyć prawidłową dietę bez mięsa. Nie musimy tego faktu zmieniać. Mięso jest ważne, ale nie niezbędne do prawidłowej diety - nic na siłę. Można je przemycać i co najważniejsze często proponować – nawet jak dziecko nie chce to i tak położyć na talerzu, kiedyś może po nie sięgnie, ale musi mieć możliwość. Wege dziecko też jest w porządku. Tylko pamiętajmy o różnorodności. W internecie jest dostępnych wiele stron oraz książek do kupienia z przepisami dla dzieci. Warto się z nimi zapoznać, aby w diecie dziecka niczego nie zabrakło.

Proponujemy, aby na każdym kroku pokazywać też różne rodzaje mięsa w każdej postaci. W tym przypadku warto zadbać o odpowiednią różnorodność podawanych mięs oraz o ich estetyczne i zachęcające do spożycia podanie. Możemy je ugotować, grillować czy usmażyć. Warto wzbogacać smak mięsa różnymi przyprawami. Bardzo ważne są też dodatki, z którymi podajemy mięso. Można spróbować podać je z sosami, ziemniakami, kaszą, ryżem, batatami, kolorową fasolką czy z ulubionym warzywem. Może to być dla dziecka kluczowe w podjęciu decyzji o spróbowaniu całego dania. Jeśli mówimy o małych dzieciach, to bardzo ważne w podejmowaniu decyzji o nie spróbowaniu jakiegoś posiłku czy dania jest przykład płynący od rodziców - dziecko, widząc co robią rodzice (tutaj - co jedzą) naturalnie próbuje ich naśladować. Dlatego warto zadbać również o własną dietę, aby dać dobry przykład dziecku.

Mikroelementy potrzebne do prawidłowego funkcjonowania organizmu człowieka

W diecie dziecka niezbędne jest, aby dzięki odpowiednio zbilansowanej diecie, dostarczyć odpowiednich ilości mikroelementów i witamin:

Wapń– jest istotny dla prawidłowego rozwoju kości i zębów. Poza kształtowaniem układu kostnego wapń bierze udział w przewodnictwie nerwowym, odpowiada za kurczliwość mięśni oraz uczestniczy w krzepnięciu krwi;
Witamina D– ułatwia wchłanianie wapnia i jest ważna dla rozwoju mocnych kości oraz zębów. Jej niedobór jest częstym problemem wśród dzieci powyżej 1. roku życia, ale również u dorosłych. Wyniki badań pokazują, że aż 94 proc. dzieci powyżej 12. miesiąca życia otrzymuje wraz z dietą niewystarczającą ilość witaminy D, a prawie połowa z nich (42 proc.) – wapnia;
Jod– jest niezastąpionym pierwiastkiem do produkcji hormonów tarczycy odgrywających istotną rolę w procesie wzrostu. Ma również wpływ na prawidłowy rozwój poznawczy. Niedobory jodu mogą obniżać odporność organizmu;
Witamina E– bierze udział w dostarczaniu składników odżywczych do komórek, a jako antyoksydant wspiera komórki przed działaniem szkodliwych dla organizmu wolnych rodników. Niedobór tego składnika zdarza się rzadko, ponieważ witamina E powszechnie występuje w żywności;
Żelazo – wpływa na rozwój funkcji poznawczych i ruchowych, bierze udział w tworzeniu krwinek czerwonych odpowiedzialnych za dystrybucję tlenu do wszystkich komórek ciała, a także wchodzi w skład wielu enzymów. Niedostateczna podaż żelaza prowadzi do niedokrwistości, która przejawia się m.in. bladością śluzówek, szorstkością skóry czy łamliwymi włosami i paznokciami;
Witamina C – wpływa na prawidłowe funkcjonowanie układu odpornościowego oraz zwiększa przyswajanie żelaza. Dzięki właściwościom przeciwutleniającym chroni komórki organizmu przed szkodliwym stresem oksydacyjnym.

Są to podstawowe i bardzo kluczowe witaminy i mikroelementy , które pomagają w prawidłowym rozwoju dziecka. Oczywiście najlepiej je czerpać z odpowiedniej diety. Podając jajka, ryby, orzechy, nasiona, rośliny strączkowe jesteś w stanie zapewnić dziecku odpowiednią ilość energii, odpowiednich witamin i minerałów.

"Mięsoniejadek"- zmieniać czy zaakceptować

W diecie małego dziecka możemy wyrobić odpowiednie nawyki żywieniowe. Warto podawać dziecku posiłki, które zawierają różne rodzaje mięsa, odpowiednią ilość warzyw i owoców. Jakiego rodzaju mięso powinno znaleźć się w diecie dziecka, a jakie podawać sporadycznie? Oczywiście w każdym poradniku można znaleźć inne informacje. Natomiast tutaj nasuwa się również pytanie, z jaką częstotliwością należy podawać dzieciom mięso? W diecie dziecka należy ograniczyć podawanie mięsa wieprzowego (tłuste mięso) , ponieważ jest ciężkostrawne i zawiera duże ilości nasyconych kwasów tłuszczowych. Natomiast nie należy z niego rezygnować w ogóle. Mięso jest źródłem białka dlatego warto namawiać do zjedzenia mięsa dziecko od najmłodszych lat. Natomiast nie można tego robić za wszelką cenę. Każdy z nas ma inne kubki smakowe i czasami wystarczy zmienić nasze podejście żeby dziecko nie czuło się osaczone.

Co zatem zrobić, gdy dziecko odmawia jedzenia mięsa? Czy dziecko musi jeść mięso? Okazuje się, że temat niejedzenia mięsa staje się coraz bardziej popularny. W internecie możemy znaleźć mnóstwo przepisów diety wegetariańskiej dla dzieci. Ale dieta bezmięsna to również między innymi:

dieta wegetariańska - dieta bezmięsna dopuszczająca jedzenie produktów pochodzenia zwierzęcego (nabiał, jaja)
dieta wegańska - polega na wykluczeniu z diety produktów pochodzenia zwierzęcego czyli mięsa, jaj i nabiału
dieta fleksitariańska - to tzw. półwegetarianizm, dieta planetarna. Dopuszcza jedzenie produktów pochodzenia zwierzęcego (mięso, ryby, nabiał) ale rzadko, tj 1-2x/tyg. Jest kilka odmian w zależności od tego jakie mięso dana dieta dopuszcza, a co za tym idzie- mamy możliwość na zmianę diety według potrzeb naszego dziecka. Najważniejsze żeby poprzez dietę dostarczyć do organizmu potrzebne wartości odżywcze. Całe życie możemy podejmować próby rozszerzania diety dziecka. Dziecku warto proponować nowe smaki.
Wiemy już, że dobrze zbilansowana dieta bezmięsna może być stosowana u dzieci w każdym wieku. Zgodnie z zaleceniami polskich ekspertów mięso należy wprowadzić do diety niemowlęcia w ok. 7- 8 miesiącu życia dziecka. Ale pamiętajmy, że każdy organizm jest inny i jeżeli w kolejnym roku życia dziecka to nie nastąpi, to nie oznacza, że coś jest nie tak.

Świadoma decyzja czy widzimisię

Zanim jednak zaczniemy szukać rozwiązań dla zdrowej diety dziecka i żmudnie układać nowy jadłospis, warto zastanowić się dlaczego dziecko nie chce jeść mięsa. W zależności od przyczyny można jakoś zaradzić problemom. Jeżeli wykluczymy trudności z gryzieniem, nieodpowiedni smak, alergię czy zwykły bunt możemy próbować małymi kroczkami podawać dzieciom mięso lub zastąpić mięso produktami bogatymi w odpowiednie witaminy, żelazo i białko. Musimy być świadomi tego, że całkowite wyeliminowanie z diety dziecka mięsa nie jest czymś złym, ale nie jest też łatwe. Warto zapewnić różnorodność w podawanych mięsach, aby zachęcić w ten sposób dziecko do jedzenia. Zachęcamy, aby do zupy dodawać małe kawałki mięsa - dziecko ich nie wyczuje, a dzięki temu przemycimy odrobinę mięsa do organizmu naszej pociechy.

I choć mięso jest bardzo ważnym składnikiem diety dziecka to nie jest nie do zastąpienia. Dzięki stosowaniu zbilansowanych diet wegetariańskich jesteśmy w stanie zastąpić mięso bez negatywnego wpływu na rozwój dziecka.

Znaczenie mięsa w diecie dziecka

Warto zastanowić się dlaczego mięso w diecie dziecka zajmuje istotne miejsce. Mięso jest dobrym źródłem białka i żelaza. Dlatego do diety niemowlęcia włączamy go tak wcześnie. Mięso zawiera składniki ważne dla naszego zdrowia. To źródło pełnowartościowego białka, które jest niezbędne do wzrostu i rozwoju, dlatego powinno znajdować się w codziennym jadłospisie Twojego dziecka. Niedobory białka mogą być przyczyną spadku odporności, a także zahamowania wzrostu. Mięso należy wprowadzić do diety dziecka, ponieważ dostarcza organizmowi cynk oraz witaminy z grupy B, które wpływają m.in. na prawidłową pracę układu pokarmowego i są niezbędne do wzrostu wszystkich komórek organizmu. Jest również niezastąpionym źródłem łatwo przyswajalnego żelaza, które zapobiega anemii i zwiększa odporność organizmu na infekcje. Niedobór żelaza ma bardzo negatywny wpływ na organizm człowieka. Ponadto, mięso stanowi jedyne źródło niektórych aminokwasów potrzebnych do budowy białek.

Co jeść zamiast mięsa?

Jeśli próby podawania różnych rodzajów mięsa nie dają oczekiwanego rezultatu można zastąpić mięso w diecie dziecka rybami. Należy podawać również nasiona roślin strączkowych, jaja, nabiał. Do diety niemowlęcia również można wprowadzać zamienniki. Dobrze jest, jak starsze dziecko ma poczucie, że samo zdecydowało o tym co je i kiedy. Oczywiście rodzice muszą nad tym czuwać i uczyć dziecko jedzenia zdrowych i wartościowych posiłków. Nie zachęcamy do zmuszania dziecka do spożywania mięsa. Warto się zastanowić i przemyśleć sobie w jaki sposób skomponować posiłki, aby nie zaszkodzić. Można zachęcić dziecko do robienia wspólnych posiłków. Jest to jednocześnie nauka oraz wspólne spędzanie czasu. Można zrobić z dzieckiem pożywne koktajle, zdrowe, domowe frytki z ziemniaków, chipsy z batatów. Zachęcamy, aby podawać swoim dzieciom nasiona roślin strączkowych czyli kolorową fasolę (żółtą i zieloną), brokuł z kalafiorem. Czym jeszcze można zastąpić mięso w diecie dziecka? Proponujemy produkt, który nie ma smaku mięsa ale ma wysoką zawartość białka sojowego, wapnia i fosforu - tofu. Tofu można podać w sałatce czy do spaghetti - dziecko nawet nie zauważy jego obecności, a właściwości odżywcze w nim zawarte dostarczą organizmowi, tego, co najlepsze. Brak mięsa w diecie należy uzupełniać np. mnóstwem warzyw w zupie. Krem z warzyw jest świetnym, pożywnym posiłkiem. Nie da się znudzić tymi zupami, ponieważ warzywa można różnorodnie mieszać. Polecamy również pyszne, zdrowe naleśniki z sezonowymi owocami. Podawać je można ze skyrem owocowym, jogurtem naturalnym czy powidłami własnej roboty. Przepisy bez zawartości mięsa w potrawie można wymyślać samemu lub zaczerpnąć inspiracji z książek lub Internetu.

Suplementacja

Na temat przepisów bezmięsnych dań można by pisać bez końca. Ale jeżeli naprawdę zdecydujemy się na długoterminową dietę wegetariańską polecamy zasięgnąć porady dietetyka dziecięcego. Zachęcamy, aby zrobić dziecku podstawowe badania i przede wszystkim zwrócić uwagę na poziom żelaza we krwi dziecka. Żelazo jest składnikiem hemoglobiny – białka występującego w czerwonych krwinkach, odpowiadającego za transport tlenu z płuc do wszystkich komórek organizmu. Jego niedobór grozi poważnymi konsekwencjami zdrowotnymi. Dlatego podczas stosowania różnych diet bardzo ważna jest suplementacja żelaza i witaminy B12, witaminy D3 oraz witaminy A i witaminy C. Należy pamiętać, że każda, dobrze zbilansowana, dieta pozytywnie wpływa na samopoczucie.

Jeść mięso czy nie?

Dzieci przechodzą przez różne fazy rozwoju. Każdy wiek naszych dzieci wiąże się z jakimś buntem. Kiedy przychodzi bunt żywieniowy nie należy się tym zadręczać. Dajmy dziecku wybór. Pokażmy różne rozwiązania, diety i smaki. Edukujmy dziecko - to jest bardzo ważne, aby miało świadomość jakie składniki odżywcze musi dostawać ich małe ciałko, aby było zdrowe i silne. Odpowiednio zbilansowana dieta pomoże naszemu dziecku rozwijać się prawidłowo, zarówno ta z mięsem w diecie czy też bezmięsna. A dieta wegetariańska może mieć różne oblicza - może ograniczyć spożycie wszystkich produktów odzwierzęcych lub dopuszczać spożywanie mleka i jaj, albo łączyć obie wersje. Stosowanie diet wegetariańskich czy wegańskich może przynieść wiele korzyści zdrowotnych. Badania potwierdzają, że dzieci stosujące dobrze zbilansowaną dietę wegetariańską mają lepsze nawyki żywieniowe. Są też szczuplejsze niż dzieci spożywające wszystkie grupy produktów. Dlatego dajmy szansę naszemu dziecku na eksperymenty w kuchni.

Bibliografia:

Magdalena Dorsz

Mama dwóch córek w wieku przedszkolno-szkolnym. Dla ich zdrowia pogłębia wiedzę w temacie prawidłowego odżywiania i suplementacji. Na co dzień pracuje w firmie farmaceutycznej z produktami wspierającymi odporność oraz żelazem. Interesuje się socjologią i psychologią kulturową.